سید محمد خاتمی در دیدار با جمعی از زنان اصلاح‌طلب، همسران محکومان سیاسی:
بدون وادادگی، یاس و انفعال باید با تدبیر راه را ادامه داد
بدون وادادگی، یاس و انفعال باید با تدبیر راه را ادامه داد
به گزارش پارلمان‌نیوز، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی در دیدار با جمعی از زنان اصلاح‌طلب، همسران زندانیان و محکومان سیاسی، ضمن همدردی با آنان و دعوتشان به صبر و مقاومت و متانت گفت: «در این جمع می‌خواهم کمی درباره "اخلاق" و الزامات آن برای جامعه و بخصوص حکومت و نظام صحبت کنم. هرچند حق مطلب در این باب با بحثی درازدامن ادا میشود که نیاز به مجالی دیگر دارد.». ادامه راه سبز(ارس): رئیس‌جمهور سابق کشورمان با تاکید بر اینکه « زیر پاگذاشتن معیارهای اخلاقی، شرعی، انسانی و قانونی به نام دفاع از ارزشها و انقلاب مصداق فتنه است»، ضمن هشدار نسبت به توطئه‌ها علیه نظام و ملت، اظهار داشت: «دلسوزان واقعی کشور برای جلوگیری از خشن و ضد حقوق بشر نشان دادن نظام در افکار عمومی که از طریق دشمن دنبال میشود، چاره‌جویی کنند.»
«باید در برابر توطئه‌ها علیه نظام و ملت هوشیار باشیم... صبر یعنی مقاومت و مایوس نشدن... شریعت با همه اهمیتی که دارد در طول اخلاق قرار می‌گیرد... نباید به هیچ وجه جلوی آزادی‌های مصرح و مشروع گرفته شود... ما در همه حال و بخصوص امروز نیاز به صبر و شکیبایی داریم... تقاضای فضای آزاد و گذر از حالت امنیتی و فشارها، نشانه علاقه به نظام است... رسیدگی به اتهامات احزاب و فعالان سیاسی باید در دادگاه صالح و با حضور هیات منصفه انجام شود..... اخلاقی بودن یك حكومت را با میزان موفقیت در مبارزه با فقر و رهایی جامعه از بند اسارت می‌توانیم بسنجیم»
وی افزود:«در اینجا بخصوص لازم است در باره "صبر" که مسلما از فضائل اخلاقی است و همه ما در این موقعیت حساس به آن نیاز داریم سخن کوتاهی بگویم.»
رئیس بنیاد باران یادآور شد:« ممکن است كسانی به این نتیجه برسند با وجود "شریعت" که فقه متکفل بیان آن است و همه زوایا و جهات فردی و اجتماعی را در بر می‌گیرد دیگر اخلاق جایی ندارد.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان تصریح کرد:« در شریعت روا و ناروا باید و نباید و خوب و بد مشخص میشود یا با بیان ملاکهای کلی زمینه استنباط آنها فراهم میشود و اخلاق هم كه معطوف به بایدها و نبایدها است دیگر موضوعیت ندارد، ولی این سخن درست نیست.»
وی در بیان علت نادرست بودن این سخن اظهار داشت:« زیرا اولا، اخلاق بسیار گسترده‌تر از بایدها و نبایدهاست.ثانیا به نظر می‌رسد که شریعت با همه اهمیتی که دارد در طول اخلاق قرار می‌گیرد بخصوص با توجه به حدیث معتبری که از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که:"بعثتت لاتمم مكارم الاخلاق" كه هدف بعثت را استقرار اخلاق نیكو معرفی می كند.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان یادآور شد:« استاد شهید آیت الله مطهری در باب عدالت و نسبت آن با دین و شریعت تعبیر جالب و درستی دارند. به عقیده ایشان و بسیاری از بزرگان شیعه و اسلام و طرفداران "عدل"، عدالت حقیقی است که آسمان و زمین بر اساس آن بنا شده و گردش روزگار بر محور آن است و همچنین ملاک و معیاری است که باید بر رفتار فردی و پیوند اجتماعی نیز حاکم باشد.»
خاتمی افزود:«به نظر این استاد بزرگوار "عدل" در سلسله علل احکام قرار می‌گیرد یعنی خداوند متعال به آنچه عدل است امر و از آنچه ظلم است نهی می‌کند . بنابراین اگر چیزی مصداق ظلم بود نمی تواند از طرف خداوند مورد تائید قرارا گیرد و اگر سند نقلی در این باب بود یا باید حکم به بطلان و بی‌اعتباری آن کرد یا به نحوی باید تاویل و توجیه شود که با عدل سازگار افتد.»
رئیس دولت اصلاحات ادامه داد:« من می‌خواهد این نظر مبارک را تعمیم بدهم و بگویم"اخلاق" هم در سلسله علل احکام قرار می‌گیرداصلا خود عدل و عدالت زیر مجموعه اخلاق است. حاصل سخن اینکه شریعت علاوه بر اینکه باید طبق میزان عدل باشد باید اخلاقی هم باشد.»
وی آنگاه این پرسش را مطرح کرد که " اخلاق" که چنین اهمیت والایی دارد چیست و گفت:«سخن در این باب بسیار طولانی و پیچیده است و فیسلوفان و عالمان اخلاق در این زمینه بحث‌های فراوان دارند و متكلمان و معلمان فكر و معرفت اسلامی هم در این باب گفتارهای زیادی دارند.»
رئیس بنیاد باران ادامه داد:«من در اینجا به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره می‌کنم و سعی می‌کنم دامنه بحث را خیلی گسترده نكنم."لیس البر"ان تولوا وجوهكم قبل المشرق و المغرب لكن البر من آمن بالله و الیوم الاخر و الملائكه و الكتاب و والنبیین و آتی المال علی حبه ذوی القربی و الیتامی و المساكین و ابن السبیل و فی الرقاب و اقام الصلوه و آتی الزکوه و الموفون بعهدهم اذا عاهدوا و الصابرین فی البأساء و الضراء و حین البأس اولئک الذین صدقوا و اولئک هم المتقون (177 بقره)»
به گفته سیدمحمد خاتمی این آیه محتوی مطالبی است که در شناخت اخلاق اسلامی و پاره ای از حدود و لوازم آن می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد البته دلیل، منحصر به این آیه نیست.
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها تاکید کرد:«آنچه مسلم است محور و مدار و موضوع اصلی اخلاق از ارسطو تا كانت و ازعالمان و فیلسوفان بزرگ اسلامی و غیراسلامی "خیر" و "نیكی" است و بایدها و نبایدها معطوف به خیر و شر است.و باید توجه داشت که اخلاق هم به اخلاق نیکو و اخلاق بد قابل تقسیم است ولی وقتی به صورت مطلق بیان میشود نوعا مراد همان اخلاق نیکو است.»
وی ادامه داد:«در این آیه کلمه "بر" بكار رفته است در قرآن کلمه "خیر" هم آمده است گرچه گاهی به معنی مال و گاهی به صورت صفتی كه تفضیل و رجحان را بیان می كند و به معنی "بهتر" استعمال شده است ولی به معنی نیكوئی و خوبی هم هست و نیز مشتقات "حسن" چون احسان و محسن هم در قرآن هست ولی در این آیه "بر" مورد توجه است كه همان نیكی و خوبی و خیر است.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان یادآور شد:«آیه می فرماید: برّ (نیكی) آن نیست كه رو به سوی خاور و باختر بچرخانیید و بگردانید به عبارت دیگر ظواهر كار هر چند مهم است ولی هدف نیست و به صرف رعایت آنها "برّ" تحقق نمی یابد بلكه این ظواهر معطوف به محتوای مهمی است كه اگر نبود "برّ"هم نیست و این نكته بخصوص برای جوامعی كه نسبتی با دین دارند و در معرض آفت ظاهر پرستی قرار می گیرند بسیار در خور توجه است.»
وی همچنین اظهار داشت:«"برّ" و "خیر" در نظر قرآن عبارت است از "ایمان به خداوند و جاودانگی انسان و وجود روز بازپسین ونیز باور به نیروهای ماورای مادی فرشتگان و ایمان به كتاب كه میزان پندار و گفتار و كردار نیك را بیان می كند و هم آغوش با حق و حقیقت است و نیز پذیرش واسطه های فیض و پیام الهی و رهبران جامعه بشری به سوی رستگاری و كمال یعنی پیامبران و بعد به پاره ای از خصلت ها و رفتارها می پردازد.»
خاتمی ادامه داد:« جالب است در اینجا به نكته ای اشاره كنم و آن اینکه "كانت" فیلسوف بلند آوازه آلمانی كه در عالم جدید جایگاهی بی بدیل دارد در "نقد عقل نظری" خود بر این باور است كه عقل از رسیدن به ما بعد الطبیعه ناتوان است و "ما بعد الطبیعه نظری" ناممكن است ولی او در نقد عقل عملی و ما بعد الطبیعه اخلاق به این نتیجه می رسد كه وجدان اخلاقی به همان اندازه روشن و بدیهی است كه آسمان پر ستاره بالای سرمان و ضمن بیان ملاك های عقل عملی و اخلاق به دو امر مهم می رسد: یكی وجود خداوند است و دیگری جاودانگی جان آدمی كه بدون آن دو همه نظام ستبر اخلاقی او از میان می رود.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان در ادامه بحث خود گفت:« در اینجا"بر" و "نیكویی" عبارتست از ایمان به خدا و معاد و فرشتگان و كتاب آسمانی و پیامبران و بعد به پاره ای از خصلت ها و رفتارهایی كه مصداق "خیر" و ”برّ“اند می پردازد.»
وی افزود:«دهش مال به فقیران و زمین گیران و گرفتاران و آزاد كردن بردگان و نیازمندان و ... برپاداشتن نماز (نه فقط نماز خواندن) و دادن افزونی مال (زكوه) و پای بندی به عهد و پیمانی كه برقرار می كنیم و شكیبایی در برابر نا ملایمات و مشكلاتی كه از بیرون به انسان می رسد (بأساء) و آنچه از درون می آید(ضراء) و نیز پایداری و مقاومت و شكیبایی در درگیری های خشنی كه بر جامعه تحمیل می شود مثل جنگ. و آیه با این كلام به پایان می رسد كه آنان كه چنین باشند و چنان كنند راست گویان درست كردار و پرهیزگار هستند.»
رئیس بنیاد باران تصریح کرد:«درست است كه فرمان های اخلاقی متوجه فرد است ولی جمع و جامعه و شخصیت های حقوقی (به تعبیر امروز)هم مخاطبند.مثلا یك حكومت اخلاقی آنست كه وفای به عهد كند یعنی در چارچوب پیمانی كه با مردم جامعه خود یا جامعه بین المللی بسته لست حركت كند و بنا بر این خروج آن از ضوابط قانون اساسی یا كنواسیون‌ها و نهادهائی كه عضویت در آن را پذیرفته است نقض این ملاك اخلاقی و مردود است.»
وی افزود:« اگر سخن از بخشش و دهش و انفاق است وقتی به جامعه و حكومت می رسد مراد تمهید و اجرای ساز و كاری است برای براندازی فقر و بهبود وضع اقتصادی و معیشتی جامعه و افراد ...و بنابراین ما می‌توانیم اخلاقی بودن یك حكومت را به میزان موفقیت او در مبارزه با فقر و رهایی جامعه از بند اسارت و وابستگی و رقیت و رفع تنگناهای عقب ماندگی و تبعیض و نظایر آن بسنجیم.»
رئیس دولت اصلاحات ادامه داد:« صرف نظر از اینكه مقتضای عدالت كه خصلت حكومت مطلوب است نیز همین‌هاست؛ یا اخلاقی بودن یك جامعه دینی را نه به میزان پایبندی آن به ظواهر بلكه علاوه بر آن با رواج و ترویج محتوای دین یعنی اخلاق؛ عدالت؛ راستی و ... باید سنجیده شود.»
وی با اشاره به تاکیدات قرآن کریم به صبر و شکیبایی گفت:« ما در همه حال به صبر و شکیبایی نیازمندیم بخصوص در شرایط فعلی و از جمله برای شما و عزیزانتان که در تنگنای مضاعف هستند.»
سیدمحمدخاتمی تصریح کرد:« مراد از صبر، انفعال و بی تحركی نیست. مراد مقاومت است و اینكه در برابر مشكلات و سختی ها مایوس نشد و كارآئی را از دست نداد.باید مقاوم بود و در عین حال راه را گم نكرد اگر فردی یا جمعی هدف مقدس دارد باید مشقت‌های مسیر به سوی آن هدف را نیز تحمل كند و با توكل به خدا بی هیچ وادادگی و یاس و انفعال و با تدبیر راه خود را ادامه دهد.»
وی یادآور شد:«به هر حال خواستم اشاره‌ای بكنم به اخلاق و معنای اخلاقی بودن جامعه بخصوص جامعه‌ای كه نسبتی با دین دارد و نیز تاكید داشته باشیم بر صبر بخصوص برای ما كه به اخلاقی بودن دیینمان باور داریم و اینكه مبادا مشكلات ما را دچار یاس كند.»
خاتمی آنگاه با اشاره به مطالبی كه بانوام حاصر در جلسه بیان كردند گفت:« من، همسران شما و بسیاری از كسانی را كه امروز گرفتار و در تنگنا هستند می‌شناسم و باور مشترک ما و شما و ایشان، اسلام و ایران و حق و حرمت ایرانی و عزت انسان در همه جا و همه حال بوده است و درد مشتركمان از جمله اینكه شاهد رفتارها روش‌ها و سیاست‌هایی هستیم كه بیش از آنكه ضررش متوجه افراد و خانواده‌ها و جامعه باشد متوجه نظامی است كه به آن دلبسته‌ایم و برای استقرار آن هزینه هنگفتی پرداخت شده است و از جمله جان‌ها و خون‌های زیادی در راه آن نثار شده است و باید بگویم تنها تاسف از رواج دروغ و تهمت و ناسزاگویی و مظلوم واقع شدن كثیری از افراد نیست، علاوه بر آن تاسف بیشتر اینكه این رفتارها و گفتارها وقتی به نام نظام بیان می شود سبب میشود كه چهره نظام مخدوش و زشت نشان داده شود.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان با بیان اینکه «امروز زیاد از فتنه دم می‌زنند و واقعاً هم در دوران فتنه به سر می‌بریم»، اظهار داشت:«من می‌گویم آیا از مصادیق فتنه این نیست که معیارهای اخلاقی، شرعی، انسانی و قانونی به نام دفاع از ارزشها و انقلاب زیر پا گذاشته شود؟ و در نتیجه آن علاوه بر ظلم و ستمی که می شود و هزینه‌هایی که جامعه می پردازد چهره نظام نیز زشت جلوه داده می شود.»
وی با ابراز تاسف شدید از هزینه داشتن نقد و انتقاد، تاکید کرد:« چرا باید آزادیهایی که در متن قانون اساسی بر آن تأکید شده است محدود شود و از طرف دیگر هر تهمت و ناسزا و ناروایی آزاد باشد یا برخورد مناسب با آن نشود؟ اگر اینها به نام نظام و انقلاب باشد جفا به نظام و انقلاب نیست؟»
رئیس بنیاد باران افزود:« علیه نظام و انقلاب و ملت و کشور ما توطئه‌های بزرگی وجود داشته و دارد و باید هم همه هوشیار باشیم و آیا نباید تأمل و اندیشه کرد که وقتی دشمنان نتوانستند از راه تهاجم نظامی و رواج امواج تروریسم و حمایت از تروریست‌ها و تحریم ها و فشارها به مقاصد خود برسند راههای دیگری را هم خواهند پیمود. از جمله اینکه در افکار عمومی جهان و حتی مسلمانان نظام ما را خشن، ضد حقوق بشر و نظائر آن نشان دهند؟»
وی هشدار داد:«اگر خدای ناخواسته در این مسیر شوم موفق شوند، ضربه زدن نهایی به نظام و کشور برایشان آسان تر و کم هزینه‌تر خواهد بود و اگر کسانی با هر نیتی در این مسیر حرکت کنند آیا در دام فتنه و توطئه نیفتاده‌اند؟ اینها از جمله اموری است که خیرخواهان و دلسوزان واقعی انقلاب و کشور باید به آن توجه و برای آن چاره‌جویی کنند.»
خاتمی تصریح کرد:«خواست ما پاس داشتن قانون اساسی و فعالیت در چارچوب آن و اجراء و جاری شدن این پیمان جمعی برای همه به صورت همه جانبه و جامع. بخصوص رعایت آن از جانب حکومت است.»
وی همچنین اظهار داشت:« نباید به هیچ وجه جلوی آزادی‌های مصرح و مشروع گرفته شود و هیچکس نباید برخلاف ضوابط قانون و بخصوص قانون اساسی بازداشت، بازجویی و محاکمه شود.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت:«چگونه است که به سادگی اعلام می شود فلان حزب و به همان تشکل رسمی که مسؤولیت های خود ار آشکارا پذیرفته و در درون نظام فعالیت کرده و می کند منحل شده است؟ اگر رسیدگی به اتهامات احزاب و گروههای رسمی سیاسی مصداق امر سیاسی نیست پس چه چیز سیاسی است؟ حتی اگر متهم به فعالیت علیه امنیت ملی باشد و هر اتهام و جرم سیاسی باید در دادگاه صالح با حضور هیأت منصفه‌ای که واقعاً نماینده افکار عمومی باشد مورد بررسی قرار گیرد و متهم باید از همه حقوق و امکاناتی که قانون مقرر کرده است برخوردار گردد.»
سیدمحمدخاتمی خاطر نشان کرد:« با اگر کسی با هر اتهام و جرم ادعا کرد که مورد اتهام و برخورد نادرست بوده و شکایتی کرد وظیفه قانونی حکومت است که عادلانه به آن رسیدگی کند تا واقعیت مشخص گردد، نه اینکه به جرم اعمال حق قانونی (مثلا شکایت) مورد فشار قرار گیرند و دست کم در عرصه تبلیغات با انواع ناسزاها و ناروایی‌ها بدون اینکه امکان دفاع از خود داشته باشند مواجه باشند. طرح و نقد این مسائل و حتی اعتراض به آنها از سر دلسوزی است. تقاضای فضای آزاد و گذر از حالت امنیتی و فشارها، نشانه علاقه به نظام است و باید مورد تقدیر قرار گیرد نه نکوهش و برخوردهای ناروا.»
به گزارش روابط عمومی دفتر خاتمی ؛در آغاز این دیدار حاضران ضمن تاکید بر روحیه قوی همسران و بستگانشان چه آنان که اینک در زندان به سر می‌برند؛ چه کسانی که به طور موقت بیرون از زندان هستند؛ به مشکلاتی که برای بسیاری از خانواده‌های آنان پیش می‌آید اشاره کردند و افزودند که انچه بر چهره‌های ارزنده و خدوم انقلابی کشور می‌رود جفاست.
از عدم رعایت ضوابط قانونی و عدم امکان استفاده آنان و بستگانشان از حقوقی که قانون و شرع برایشان به رسمیت شناخته است و نیر عدم رسیدگی به شکایت‌ها و اعتراضاتشان گلایه داشتند.
0 نظرات :: سید محمد خاتمی: شریعت با همه اهمیتی که دارد در طول اخلاق قرار می‌گیرد
ارسال یک نظر